Washington Post’un (WP) bir yıllık araştırması, 1828-1969 yılları ortasında ABD’de yerli çocukların gittiği yatılı okullarda yaşanan ölümlerle ilgili çarpıcı gerçekleri gün yüzüne çıkardı. Araştırmaya nazaran, berbat şartlar nedeniyle hayatını yitiren çocukların sayısı ABD İçişleri Bakanlığı’nın açıkladığı 972 sayısının üç katına, yani en az 3 bin 104 çocuğa ulaşıyor.
Nebraska Yerli İşleri Komisyonu Başkanı Judi Gaiashkibos, bu yatılı okulları, “Okul değil, hapishane ve çalışma kamplarıydı” diyerek tanımladı. Çocukların büyük çoğunluğunun şiddet, açlık, hastalık ve cezalandırmalar nedeniyle öldüğünü belirtti.
ABD İÇİŞLERİ BAKANLIĞI’NIN İNCELEMESİ
İçişleri Bakanı Deb Haaland, bu yatılı okulların yerli çocukları asimile etmek gayesiyle kurulduğunu ve 400’den fazla okuldan en az 65’inde işaretli yahut işaretsiz mezarlar bulunduğunu açıklamıştı. Resmi raporlarda, yatılı okullarda 973 çocuğun öldüğü belirtilmişti. Lakin WP’nin araştırması, ölümlerin iki katından fazlasının raporlanmadığını ortaya koyuyor.
KAPSAYICI BİR ASİMİLASYON SÜRECİ
1926 yılında federal hükümet ve dini tertipler tarafından yönetilen bu okullara, yerli nüfusun yüzde 80’ini oluşturan 60 bin çocuğun gönderildiği kestirim ediliyor. Bu süreç, yerli kültürünün, lisanlarının ve geleneklerinin yok edilmesine yönelik sistematik bir asimilasyon siyasetinin modülü olarak yürütülüyordu.
Araştırmada, çok sayıda çocuğun vefatına dair evraklar ve mahallî kaynakların aktardığı ayrıntılar yer alıyor. Çocukların berbat şartlar ve cezalandırma prosedürleri nedeniyle öldüğü, birçok mezarın kayıtlara geçmediği ve bu trajedinin ABD tarihinde göz arkası edilen karanlık bir sayfa olduğu vurgulandı.
Yerel halk, bu trajedinin daha fazla araştırılmasını ve kayıpların hafızasını canlı tutacak rehabilitasyon çalışmaları yapılmasını talep ediyor. WP’nin araştırması, bu tarihî olayın daha geniş bir yüzleşme ve hesaplaşma gerektirdiğini gözler önüne seriyor.